🌾🌿🌷ధర్మరాజు పర్యావరణ స్పృహ🌷 🌿 🌾 Happy Deepavali + Happy Vrukshavali

పాండవుల వనవాసం కామ్యకవనంలో అనుకుంటా మొదలౌతుంది. ధర్మరాజులేని హస్తినలో ఉండలేక కొందరు ప్రజలు కూడా పాండవులతో ఆ అడవిలో వుంటారు. కొంతకాలానికి ఒకనాటి రాత్రి ధర్మరాజు కామ్యకవనంలో ఉంటున్న జంతువులూ, పక్షులు తనవైపు దీనంగా చూస్తూ బాధ పడుతున్నట్టు కలగంటాడు. గురువు ధౌమ్యుడిని ఆ కలకి అర్ధమేమిటని అడుగుతాడు. “రాజా! నువ్వూ నీ పరివారం ఇప్పటికే సంవత్సరంపాటు ఈ అరణ్యంలో గడిపారు. మీ ఉనికివల్ల అడవిలోని పశుపక్ష్యాదుల జీవనానికి ఆటకం ఏర్పడుతోంది. దయచేసి మీరు మరో స్థలానికి వెళ్లి ఈ పరిసరాలపైన, జీవులపైనా భారాన్ని తగ్గించండని ఆ జీవులు నిన్నుకోరుతున్నాయి యుధిష్టిరా!,” అని వివరిస్తాడు ధౌమ్యుడు. పరిస్థితి గ్రహించిన యుధిష్ఠిరుడు తక్షణమే తన నివాసాన్ని ద్వైతవనానికి మారుస్తాడు. అంతేకాదు తనతోపాటు వనవాసం చేస్తున్న ప్రజల్ని జనజీవన స్రవంతిలోకి మళ్ళిస్తాడు. వనాల పేర్లు, డయలాగ్సూ కొంచెం అటూ ఇటూ అవ్వచ్చు గానీ స్థూలంగా ఇదీ కధ. ప్రాచీన జీవనశైలిని గంధపుష్పాక్షతలతో “పూజించే” మనం నేర్చుకోవాల్సిన పాయింటు – యుధిష్టిరుడి పర్యావరణ పరిరక్షణ స్పృహ. సబ్-కాన్షస్‌గా పర్యావరణ పరిరక్షణ స్పృహ వున్నవాడు కాబట్టే ఆయనకి అంతరాత్మ ఆ కల రూపంలో దిశానిర్దేశం చేసిందని అనుకోవచ్చేమో. నా మటుకు నేను అలాగే అర్ధం చేసుకుంటాను. ఈ కధ మొదటిసారి చదివినప్పుడు మన పూర్వీకుల పర్యావరణ పరిజ్ఞానం, వాళ్ళ ఎన్విరాన్‌మెంట్ ఫ్రెండ్లీనెస్ అర్ధమై ఒళ్ళు గగుర్పొడిచింది. ప్రకృతిలో భాగమై, పర్యావరణ సమతౌల్యాన్ని కాపాడమని ఋషులందరి తరఫున వ్యాసమహర్షి ఇచ్చిన, గ్రంధస్తం చేసిన సందేశం హృదయానికి హత్తుకుపోయింది. అప్పుడే పర్యావరణ సమతౌల్యతకి సంబంధించి ఆశ్రమధర్మాలలో అంతర్లీనంగా వున్నఉద్దేశం కూడా తెలిసింది. ఒక్క గృహస్తాశ్రమంలో తప్ప తక్కిన ఆశ్రమాల్లో సహజవనరులమీద వ్యక్తి వల్ల ఎక్కువ వత్తిడి వుండదు. ఈ ఏర్పాటు వల్ల మనుగడ కోసం మనుషులు ప్రకృతి నుంచి ఏమేం తీసుకున్నారో వాటిని భర్తీ చేసుకోవడానికి ప్రకృతికి వీలు కలిగేది. ఒక పక్క మనుషులు కక్షలు, కబ్జాలు, అస్త్రాలు, యుద్ధాల పేరిట విధ్వంసానికి పెద్ద ఎత్తున పాల్పడటం మొదలైన ఆ సమయంలోనే, వర్ణవ్యవస్థ వర్ణవివక్షగా రూపు మారుతున్న రాజకీయ వాతావరణంలో  అప్పటి తత్వవేత్తలు పాలకులకి, ప్రజలకి ఏ విధమైన దిశానిర్దేశం చేసారో తల్చుకుంటే ఒక పక్క ఆనందం, వాళ్ళ దూరదృష్టిని మానవాళి నిర్లక్ష్యం చేసిన విధం చూస్తే బాధ ఒక పక్క కలుగుతాయి. ఇతర జాతుల పోటీ నుంచి, ఆక్రమణ నుంచీ తప్పించుకోవాలంటే డెవలప్‌మెంట్ & ఇండస్ట్రియలైజేషన్ అనేవి తప్పనిసరి. అందులో భాగంగానే ఇప్పుడు జరుగుతున్న ప్రకృతి విధ్వంసం మొదలైంది. అయితే ఇప్పుడు డెవలప్‌మెంట్ & ఇండస్ట్రియలైజేషన్ వల్ల కలిగిన లాభాలేవీ జారవిడవకుండానే పర్యావరణ హితకరమైన జీవనశైలిని అలవర్చుకోవాల్సిన అవసరం, బాధ్యత అన్ని దేశాల, జాతుల మీదా పడింది. ఆ బాధ్యతని సంతోషంగా నెత్తికెత్తుకోడానికి అవసరమైన తాత్వికమూలాలు మన సంస్కృతిలోనే వున్నాయి. అదే ధర్మరాజుని వనం నుంచి వనం మారుతూ వెళ్ళడానికి ప్రేరేపించింది. ఆయనని ఆదర్శపాలకుడిగా తీసుకునే మనం ఆయన పర్యావరణ స్పృహని పుణికిపుచ్చుకుంటున్నామా? లేదా? రోజు రోజుకి పెరుగుతున్న కాలుష్యాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకుని మన లైఫ్-స్టైల్లో, అలవాట్లలో అవసరమైన మార్పులు చేసుకుంటున్నామా, లేదా? మన ప్రాధాన్యతలు మారాయని గవర్న్మెంట్లూ, ఉత్పత్తిదారులూ, వ్యాపారవర్గాలూ గ్రహించేలా చేస్తున్నామా, లేదా?
ఈ ప్రశ్నని ఒకసారి లేవనెత్తి దానికి సమాధానం వెతుకుతూ లేదా చెబుతూ ఈ దీపావళి జరుపుకోవాలనే క్రిందటేడు వేసిన దీపావళి “టపా”కాయనే మళ్ళీ వేస్తున్నా ఒక చిన్న హాండ్-మేడ్ వీడియోతో –

🌹This is not preaching but just ideas and dreams to share with those who have the might and the means to make them happen🌹 

మానవజాతి ‘బాల్యా’న్ని శతాబ్దాలపాటు మనకిష్టమైనట్టు గడపనిచ్చింది భూమాత. తనకిష్టమైనవి, తనకి కావాల్సినవి త్యాగం చేసింది. ఇప్పుడింక నేలతల్లికి అవసరమైనవి మనమివ్వాలి. మన ప్రాధాన్యతలు, ప్రయారిటీలు మార్చుకోవాలని నేలతల్లి పర్యావరణం ద్వారా సంకేతాలిస్తోంది. పిల్లలకి ఒక వయసు వచ్చేవరకూ బొమ్మలు ఆటలు తప్పనిసరి. బాల్యం దాటాక పుస్తకం చదవాలి, మస్తకం పనిచెయ్యాలి. పుడమితల్లి తన పిల్లలకి అదే చెప్తోంది. టపాకాయగా మారి పేలిపోయిన ప్రతి రూపాయికీ ఒక చెట్టు నాటమని మౌనంగా సైగ చేస్తోంది.

సింపుల్‌గా, అందంగా, ఏదో లోతైన సత్యాన్ని మనసుకి స్ఫురింపజేస్తూ వెలిగే దీపంతో మనం గడిపేది కొన్ని నిముషాలు. ఆనందంతోపాటూ హడావిడి, ఆర్భాటం; వీటికి తోడు ఆడంబరం వెంటేసుకుని వచ్చే స్వీట్లు, టపాకాయలకోసం వెచ్చించే సమయం కొన్ని గంటలు. నానాటికీ కలుషితం అవుతున్న నైతిక వాతావరణం మనం దీపానికి ప్రాధాన్యత పెంచాలని చెబుతోంది. స్వచ్ఛంగా వెలిగే దీపాన్ని మనసులో సత్యంగానూ, బాహ్యంలో ఆ దీపపు పరమార్ధాన్ని ప్రతిఫలించే వృక్షాల రూపంలోనూ శాశ్వతత్వం కల్పించమని ప్రకృతి, మానవప్రకృతి కోరుకుంటున్నాయి. టపాకాయల హంగులకి, మండి మాడి ఉక్కిరిబిక్కిరి చేసే పొగగా మిగిలే వాటి వయసుపొంగులకి చెట్టూచేమల పచ్చిగాలితో, పూలూపళ్ళ సుగంధాలతో సాంత్వననివ్వాల్సిన సమయం వచ్చిందనీ, దీపావళితో వృక్షావళినీ పండగగా చేసుకోవాలనీ భావితరాల భవిష్యత్తు భారతీయులనడుగుతోంది.

Happy Deepavali 🌹🙏🌹Happy Vrukshavali